Môi trường kinh doanh sắp thay đổi

(KTSG) – Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay nhau dự đoán nhiều công việc văn phòng sẽ biến mất. Nhưng ngoài ra, AI sẽ thay đổi môi trường làm việc của công ty như thế nào? Tờ Wall Street Journal đã phỏng vấn nhiều chuyên gia về tin học, nhân sự, tuyển dụng, quản trị kinh doanh, tâm lý… để hình dung về tương lai kinh doanh dưới tác động của trí tuệ nhân tạo.

Michael Chui, Giám đốc Viện Toàn cầu McKinsey, cho biết lúc đầu AI sẽ tiếp tục tự động hóa nhiều nhiệm vụ văn phòng, nhưng không giống như tự động hóa lao động thủ công trong các nhà máy, giờ đây nó là tự động hóa. Nó ở dạng trợ giúp soạn thảo văn bản, trả lời email, thuyết trình, tạo hình ảnh, video và thiết kế sản phẩm…

Do đó, công việc của nhân viên sẽ là chỉnh sửa nhiều hơn là chỉnh sửa, đặc biệt là khi AI thế hệ tiếp theo sẽ được tích hợp vào phần mềm phổ biến. Phần mềm CRM sẽ đề xuất một số chủ đề để nói chuyện với khách hàng tiềm năng hoặc thậm chí toàn bộ kịch bản để làm theo. Nhân viên bán hàng chỉ cần phác thảo một bài thuyết trình bằng ngôn ngữ tự nhiên và phần mềm sẽ tự động chỉnh sửa các bảng và truy cập dữ liệu của công ty để tạo các trang chiếu.

Darrell West, một thành viên tại Viện Brookings, dự đoán rằng các tổ chức sẽ trở nên phẳng hơn nhờ trí tuệ nhân tạo, nghĩa là so với cấu trúc hiện tại thường có nhân viên cấp dưới làm công việc thường ngày, nhân viên cấp trung sẽ tự lo liệu. Quản lý và lãnh đạo cấp cao chịu trách nhiệm về định hướng kinh doanh.

Một tổ chức như vậy sẽ không còn cần thiết nữa, vì AI sẽ tự động hóa phần lớn công việc được thực hiện bởi các nhân viên cấp thấp hơn. Kế toán, mua hàng và sàng lọc tuyển dụng đang dần được tự động hóa; các văn phòng sẽ không còn yêu cầu con người thu thập, tổng hợp và phân tích thông tin.

Joseph F. Coughlin, giám đốc MIT AgeLab, có một câu nói đáng chú ý: AI sẽ giúp những người lao động lớn tuổi được chú ý nhiều hơn. Trong môi trường văn phòng, nhân viên trẻ có xu hướng giỏi phân tích và giải quyết vấn đề nhanh chóng. Những nhân viên lớn tuổi thường có khả năng áp dụng kinh nghiệm và kiến ​​thức lâu năm để xác định vấn đề, bao gồm cả vấn đề tâm lý.

Khi đó, không cần giám sát và đánh giá nhân viên. Bằng cách phân tích dữ liệu và sử dụng trí tuệ nhân tạo, các công ty có thể hiểu hiệu suất của nhân viên dựa trên phản hồi của khách hàng, sàng lọc những nhân viên làm việc kém hiệu quả và khen thưởng kịp thời cho những người có thành tích tốt nhất.

Kết quả cuối cùng là sẽ có ít giới tinh hoa hơn trong các tổ chức quản trị công ty và các công ty nói chung sẽ có ít nhân viên hơn.

Khi nói đến văn hóa làm việc, giáo sư Jonathan Gratch của USC dự đoán sẽ có rất nhiều thay đổi. Thường thì làm việc theo nhóm có thể tạo ra một mối quan hệ gắn kết và quan tâm, đồng thời đóng vai trò như một rào cản ngăn cản nhau phạm tội.

Nhưng những rào cản xã hội đối với hành vi đạo đức này sẽ yếu đi nếu nhân viên chỉ được kết nối với một AI hoạt động như một trợ lý. Thay vào đó, các tương tác sẽ chỉ vì lợi ích cá nhân. Nói cách khác, con người sẽ ít chú ý đến đạo đức hơn khi đối phó với AI.

Ví dụ, trong các cuộc đàm phán mặt đối mặt bình thường, hầu hết mọi người tuân theo các quy tắc công bằng và lịch sự, khi họ lừa dối đối tác của mình, họ cảm thấy tội lỗi.

Nhưng khi con người sử dụng AI để hình thành các phản ứng và chiến lược đối phó, Giáo sư Gratch nhận xét, con người rất dễ ra lệnh cho AI thực hiện công việc bằng cách đánh lừa hoặc thao túng tâm lý, bất kể tình huống có công bằng hay không.

Joseph F. Coughlin, giám đốc MIT AgeLab, có một câu nói đáng chú ý: AI sẽ giúp những người lao động lớn tuổi được chú ý nhiều hơn. Trong môi trường văn phòng, nhân viên trẻ có xu hướng giỏi phân tích và giải quyết vấn đề nhanh chóng. Những nhân viên lớn tuổi thường có khả năng áp dụng kinh nghiệm và kiến ​​thức lâu năm để xác định vấn đề, bao gồm cả vấn đề tâm lý.

Họ cũng có khả năng phân biệt giữa các vấn đề cần giải quyết và các vấn đề phụ. Chỉ là do quy trình làm việc, nhân viên cũ sẽ chậm hơn rất nhiều. Ở đây, trí tuệ nhân tạo có khả năng bổ sung công cụ cho người già để giúp họ phát huy khả năng với tốc độ như người trẻ.

Coughlin đưa ra ví dụ: trí tuệ nhân tạo có thể là cánh tay phải của bác sĩ, bởi nó có thể thu thập và sắp xếp các thông tin quan trọng, như tiền sử bệnh của bệnh nhân, đặc điểm di truyền, phản ứng với thuốc, các phương pháp điều trị thành công với các thông số tương tự…

Tất nhiên, các bác sĩ ở mọi lứa tuổi đều cần thông tin như vậy, nhưng các bác sĩ lớn tuổi có thể ngay lập tức áp dụng kinh nghiệm lâu năm của họ vào dữ liệu mới được cung cấp để đưa ra quyết định chính xác, kịp thời.

Một trong những rào cản mà các doanh nghiệp phải đối mặt ngày nay là áp dụng công nghệ vào công việc khi hầu hết nhân viên chưa sẵn sàng. Nhân viên thường ngại ngùng khi đối mặt với công nghệ mới và phải mất một thời gian dài để làm quen và sử dụng nó.

Giờ đây, theo phó chủ tịch Matt Cain của Gartner, trí tuệ nhân tạo sẽ giúp loại bỏ rào cản này để giới thiệu các công nghệ mới sử dụng ngôn ngữ đơn giản và giao diện đơn giản. Ví dụ: một nhân viên có thể cung cấp dữ liệu lịch sử AI và hỏi: “Tìm và xếp hạng các biến sẽ xác định tiềm năng thị trường của sản phẩm này”.

Trước khi xuất hiện thế hệ trí tuệ nhân tạo mới, việc có được những thông tin này đòi hỏi sự tương tác khá phức tạp và lâu dài giữa người dùng và máy.